BÜYÜK ORTADOĞU PROJESİNİN TANIMI

Vikipedi

Genişletilmiş Ortadoğu İnisiyatifi (İngilizce: Greater Middle East Initiative) Amerika Birleşik Devletleri 43. Başkanı Bush hükümeti tarafından Büyük Ortadoğu adıyla duyurulan, en batıda Fas'ın Atlantik kıyılarından, en doğuda Pakistan'ın kuzeyindeki Karakurum yaylalarına, Kuzeyde Türkiye'nin Karadeniz kıyılarından Güneyde Aden ve Yemen'e kadar uzanan bölgede, Müslüman ülkelere demokrasi ihracını ve bu ülkelerin pazarlarının açılmasını amaçladığı iddia eden politik kuramdır.[1][2][3]
  Araştırmacı Altuğ Günal projenin 2001 yılındaki 11 Eylül saldırılarından sonra "terörizmi besleyen bataklıkları kurutmak" amacıyla ortaya çıktığını ve ABD'nin 2004 yılındaki G-8 zirvesinde gündeme getirdiğini yazmıştır. Günal projenin maliyetinin yüksek olması sebebiyle ABD'nin bu yükü azaltmak için müttefiklere ihtiyaç duyduğunu; fakat hakimiyet paylaşımını az tutmak için kendi payını yüksek tutarak "sınırlı paylaşım"ı esas aldığını savunmuştur.[1] Fransa'nın eski dışişleri bakanı olan Dominique de Villepin "Büyük Ortadoğu" tanımını "Mağrip ile Basra Körfezi ülkelerine aynı yaklaşımı sergileyemezsiniz. Siyasi, ekonomik, kültürel ve eğitimsel konuları göz önüne almak zorundasınız" diye eleştirmiştir.[4]
      ABD'nin kendi egemenliği dışında farklı bölgelerde farklı ülkeler adına yaptığı bu kuram kavramı birçok kişi tarafından eleştirilmiş, Al-Ahram Weekly gazetesi bunun amacının Ortadoğu'daki çatışmaları genişleterek devam eden sayısız çatışma ve ayaklanmaların kontrolünü kolaylaştırmak olduğunu belirtmiştir.

 Kaynaklar 
 GÜNAL, Altuğ. "Büyük Ortadoğu Projesi ve Türkiye" (Türkçe). Ege Üniversitesi. Erişim tarihi: 28 Kasım 2009. ^ Candland, Christopher. "The U.S. Greater Middle East Initiative:Implications for Persian Gulf Economies and Polities(1)" (İngilizce). Wellesley Üniversitesi. Erişim tarihi: 27 Kasım 2009. ^ Carothers, Thomas; Marina Ottaway. "Greater Middle East Initiative: Off to a False Start" (İngilizce). Carnegie Endowment. Erişim tarihi: 27 Kasım 2009. ^ Haeri, Safa. Concocting a 'Greater Middle East' brew (Asia Times)(İngilizce) Tarih: 4 Mart 2004, Erişim tarihi: 12 Temmuz 2011